DeFi Çarkları (Sade ve Pratik Yaklaşım)
DeFi Çarkları (Sade ve Pratik Yaklaşım)
DeFi merkezi olmayan, yani otonom organizasyonların finans işlemlerine verilen isimdir. Bitcoin vb. herhangi bir merkeze bağlı olmayan, bir merkez bankası tarafından üretilmeyen ve karar vericilerin üzerinde imtiyaz hakkı bulunmayan sistemler DeFi’ın örneklerini oluşturur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken bir nokta bulunmaktadır. Finansal araçların hepsi sadece parayı gönderme ve parayı alma üzerine kurulu değildir. Dolayısıyla DeFi, bunlardan daha fazlasını anlatır. DeFi’a başlamak zor bir uğraştır. DeFi çarkları bünyesine giriş yapacak yatırımcılar için sade ve pratik bir yaklaşım oluşturulması zorunludur. DeFi’ın dört ana çarkı bulunmaktadır. Bunlar tokenlaştırma, borsalar, borç alma ile borç verme ve merkezi olmayan otonom organizasyonlardır.
DeFi Çarkları Tokenlaştırma, Borsalar, Borç Alma ile Borç Verme ve Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonlar
DeFi çarklarının ana çarklarının içeriği nedir? Tokenlaştırma, sentetik bitcoinler, portföy, stablecoinler ve ödeme kanalları aracılığıyla zincir dışındaki dijital varlıkları yönetebilme kabiliyetini artırmaktır. Merkezi olmayan borsaların bünyesinde birleştirilmiş borsalar, likitide durumunu sağlamlaştıran, slipaj oranlarını düşüre ve manipülasyonu alt etmeye yarayan otomatik market yapıcı algoritmalar bulunur. Borç alma ile borç verme, kaldıraçlı işlemlere işaret eder. Merkezi olmayan otonom kuruluşlar ise şeffaflık ilkesiyle çalışan ve katılımcıların yönettiği platformları bünyesinde barındırır. DeFi’a giriş yapacak yatırımcıların bilmeleri gereken ilk şey cüzdandır.
Cüzdan veya Wallet
DeFi’ın önemli bileşeni cüzdandan kastımız kripto para cüzdanıdır. Bu cüzdanlar aracılığıyla istediğiniz platformlara bağlanabilir, para yatırabilir ve para çekebilirsiniz. Bu cüzdanların gizli anahtarları yalnızca kullanıcısına aittir. Dolayısıyla kriptopara adresinin gizli anahtarına sahip olan kişi sorumluluğu da üstlenir. Cüzdanlar arasında en çok dikkat çeken Metamask’tır. Bu cüzdanın dünya genelinde milyonlarca kullanıcısı bulunmaktadır. Bu cüzdanlar tarayıcı eklentileri aracılığıyla kolayca kullanılabilir. Tarayıcı eklentilerini kullanmak istemezseniz cüzdanın iOS ve Android versiyonları da kullanabilirsiniz. Metamask aracılığıyla Ether ve ERC-20’leri yönetebiliyorsunuz. Bir başka cüzdan ise Coinbase cüzdanıdır. Coinbase merkezi bir borsadır. Ancak Coinbase cüzdan uygulaması aracılığıyla özel anahtarlarınızı kullanabilirsiniz. Mobilde çokca kullanılan bir diğer cüzdan ise Argent’tir. Argent oldukça sade bir arayüze sahiptir. Argen aracılığıyla yaptığınız SWAP işlemlerinde belirli bir ücret ödemek zorundasınız. Dharma ise borç alma ile borç verme fonksiyonu bulunan bir cüzdandır.
Tokenlaştırma
Stablecoin nedir? Stablecoin deyince aklınıza değeri başka bir varlık ile belirlenen kripto para gelmelidir. Sabitlenen nesne dolar da olabilir diğer kripto para birimleri de olabilir. Stablecoinlerin en çok kullanılma nedeni getirisinin azlığına karşı güvenli olmasıdır. Yani bir yatırımınızı kaybetseniz de diğer şeylere göre çok şey kaybetmiş olmazsınız. DAI, USDC, USDT, TUSD, BUSD, sUSD ve PAX tokenları 1 dolara sabitlenmiştir.
Merkezi Olmayan Borsalar
Merkezi borsalarda fon saklama, güvenliğin sağlanması ve ülkemizde de çokça gördüğümüz teknik problemler gibi faktörler bir risk oluşturmaktadır. DeFi çarkları bünyesinde en çok bilinen çark olan merkezi olmayan borsalarda ise bu riskler ortadan kalkmaktadır. Merkezi olmayan borsaların en büyük riski kodların oluşturduğu güvenlik açıklarıdır. Merkezi olmayan borsalar hiçbir şekilde fonlarınızı saklamaz. Ayrıca fonlarınız korumada da değildir. Bu borsalarda otomatik market yapıcı algoritmalar etkindir. 1inch.exchange, Balancer ve Uniswap merkezi olmayan borsalara örnek olarak verilebilir.
Borç Alma ile Borç Verme
DeFi çarklarından borç alma ile borç verme platformlarında elinizdeki kripto para birimlerini teminat olarak gösterip belirli faizlerle borç alabilir veya borç alanlara likitide sağlayarak faiz getirisi kazanabilirsiniz.